31. Сурат ЛУКЪМАН

(Маккахь доьссина‚ дерриге а 34 аят).



Ша сов къинхетаме а‚ къинхетаме а волчу Делан цIарца.

1 Аят
Алиф-лāм-мūм 1 . الم
2 Аят
ХIорш шеца хьекъалалла долу жайнин аяташ ду, تِلْكَ آيَاتُ الْكِتَابِ الْحَكِيمِ
3 Аят
шаьш нийса некъ а‚ къинхетам а хилла долу диканиг дечарна. هُدًى وَرَحْمَةً لِّلْمُحْسِنِينَ
4 Аят
Уьш бу шаьш ламаз хIоттош (шаьш дан ма деззара и деш)‚ закат луш‚ эхартах (т1аьххьарчу дахарх) уьш /шеко йоццуш/ тешаш бу. الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُم بِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ
5 Аят
Уьш шайн Кхиош-Кхобучуьнгарчу нийсачу новкъахь бу. Уьш бу баккхийбийнаш. أُوْلَئِكَ عَلَى هُدًى مِّن رَّبِّهِمْ وَأُوْلَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ
6 Аят
Нахах ву шегахь Iилма а доцуш даьсса (пайда боцу) х1уманаш (эшарш, иллеш) оьцуш верг 2 Делан некъах /нах/ тилорхьама. Сийсазабой схьалоцу цо и /Делан некъ/. Уьш (и саннарш) – царна сийсаза долу Iазап ду. وَمِنَ النَّاسِ مَن يَشْتَرِي لَهْوَ الْحَدِيثِ لِيُضِلَّ عَن سَبِيلِ اللَّهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَيَتَّخِذَهَا هُزُوًا أُولَئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ مُّهِينٌ
7 Аят
Шена Тхан аяташ доьшуш, кураваьлла дIавирзи иза‚ шена уьш ца хезча санна‚ шен лергашкахь къоралла ерг санна. Ахь цунна кхаъ баккха лазош долу Iазап хирг хиларца. وَإِذَا تُتْلَى عَلَيْهِ آيَاتُنَا وَلَّى مُسْتَكْبِرًا كَأَن لَّمْ يَسْمَعْهَا كَأَنَّ فِي أُذُنَيْهِ وَقْرًا فَبَشِّرْهُ بِعَذَابٍ أَلِيمٍ
8 Аят
Баккъалла а, ийман диллинарш а‚ дика Iамалш йинарш а – царна ни1матийн /ялсаманин/ бошмаш хир ю 3 . إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَهُمْ جَنَّاتُ النَّعِيمِ
9 Аят
Уьш цу чохь гуттаренна буьсур бу. Делан бакъ хилла долу ваIда ду иза. Иза веза верг а ву‚ Шегахь хьекъалалла дерг а ву. خَالِدِينَ فِيهَا وَعْدَ اللَّهِ حَقًّا وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ
10 Аят
Цо кхоьллира стигланаш шуна ган цхьа а бIогIам боцуш. Лаьттахула ч1ог1а лаьмнаш дуьйг1ира Цо и (латта) шуьца ца лестийта‚ даржийра Цо цигахь массо а дийнат (са долу хIума). Оха охьадаийтира стиглара хи (дог1а)‚ Оха кхиийра цу т1ехь (лаьттахь) хIор беркате шишша /орамат 4 /. خَلَقَ السَّمَاوَاتِ بِغَيْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَهَا وَأَلْقَى فِي الْأَرْضِ رَوَاسِيَ أَن تَمِيدَ بِكُمْ وَبَثَّ فِيهَا مِن كُلِّ دَابَّةٍ وَأَنزَلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَنبَتْنَا فِيهَا مِن كُلِّ زَوْجٍ كَرِيمٍ
11 Аят
Иза Дала кхоьллинарг ду. ХIинца аш Соьга гайтал‚ хIун кхоьллина Иза воцчо. ХIаъ‚ зуламхой билггалчу тиларчохь бу-кх! هَذَا خَلْقُ اللَّهِ فَأَرُونِي مَاذَا خَلَقَ الَّذِينَ مِن دُونِهِ بَلِ الظَّالِمُونَ فِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ
12 Аят
Оха /хьалха/ деллера Лукъманна 5 хьекъалалла: "Далла шукур де(баркалла ала). Шукур дечо – шена (пайденна) шукур деш ду, керстадеш верг - (шена деш ду цо иза а). Дела хьал долуш а ву‚ хастаме а ву". وَلَقَدْ آتَيْنَا لُقْمَانَ الْحِكْمَةَ أَنِ اشْكُرْ لِلَّهِ وَمَن يَشْكُرْ فَإِنَّمَا يَشْكُرُ لِنَفْسِهِ وَمَن كَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ حَمِيدٌ
13 Аят
Хьахаде! Лукъмана элира шен кIанте‚ ша цунна хьехар деш: "ХIай сан кIанталг 6 ‚ ахь Делаца накъост ма лацалахь. /Делаца/ накъост лацар – /инзаре/ доккха зулам ду". وَإِذْ قَالَ لُقْمَانُ لِابْنِهِ وَهُوَ يَعِظُهُ يَا بُنَيَّ لَا تُشْرِكْ بِاللَّهِ إِنَّ الشِّرْكَ لَظُلْمٌ عَظِيمٌ
14 Аят
Оха весет дина адамна, шен деца-ненаца дика хила, аьлла: шен нанас /кийрахь/ лелийна иза гIелъяларна тIе а гIеллуш‚ цуьнан (беран) /ненах дакхорах/ даккхар – ши шо дуьзча ду 7 . Шукур де Суна а‚ хьайн дена-нанна а. Суна т1е ду /массеран а / дIадерзар. وَوَصَّيْنَا الْإِنسَانَ بِوَالِدَيْهِ حَمَلَتْهُ أُمُّهُ وَهْنًا عَلَى وَهْنٍ وَفِصَالُهُ فِي عَامَيْنِ أَنِ اشْكُرْ لِي وَلِوَالِدَيْكَ إِلَيَّ الْمَصِيرُ
15 Аят
Нагахь санна цу шиммо къахьегахь, ахь Соьца накъост лацарна тIехь, хьоьгахь цунах лаьцна цхьа а Iилма (хууш х1ума а) доцуш, – тIаккха ахь цу шинга ла ма догIалахь. Накъосталла де цу шинна дуьненахь дикачу хIуманна тIехь. Хьо тIаьхьаваза Суна тIевирзинчун новкъа. ТIаккха Суна тIе ду шун д1адерзар. Ас хоуьйтур ду шуна, аш /дуьненахь/ лелош хилларг. وَإِن جَاهَدَاكَ عَلى أَن تُشْرِكَ بِي مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ فَلَا تُطِعْهُمَا وَصَاحِبْهُمَا فِي الدُّنْيَا مَعْرُوفًا وَاتَّبِعْ سَبِيلَ مَنْ أَنَابَ إِلَيَّ ثُمَّ إِلَيَّ مَرْجِعُكُمْ فَأُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ
16 Аят
"ХIай сан кIанталг! И (вониг) хилахь а цхьа жимчу кIоллан 8 буьртигал тархи (чхари) 9 чохь, я стигланашкахь‚ я лаьттахь – иза а гучудоккхур ду Дала 10 . Баккъалла а, Дела тIех кхетаме верг а ву‚ сов дика хууш верг а ву. يَا بُنَيَّ إِنَّهَا إِن تَكُ مِثْقَالَ حَبَّةٍ مِّنْ خَرْدَلٍ فَتَكُن فِي صَخْرَةٍ أَوْ فِي السَّمَاوَاتِ أَوْ فِي الْأَرْضِ يَأْتِ بِهَا اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ لَطِيفٌ خَبِيرٌ
17 Аят
ХIай сан кIанталг! Ламаз х1оттаде (дан ма деззара де иза)‚ диканиг де ала /нахе/‚ вочух /нах/ бухатоха‚ собаре хила хьайна т1едеанчунна 11 . Иза чIогIалла оьшучу г1уллакхех ду. يَا بُنَيَّ أَقِمِ الصَّلَاةَ وَأْمُرْ بِالْمَعْرُوفِ وَانْهَ عَنِ الْمُنكَرِ وَاصْبِرْ عَلَى مَا أَصَابَكَ إِنَّ ذَلِكَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ
18 Аят
/Куралла еш, ца вешаш/ хьайн юьхь нахах д1а ма ерзае‚ ма лела лаьттахула кураллица. Баккъалла а, Далла ца веза массо а кураллаш йеш верг а‚ дозаллаш деш верг а. وَلَا تُصَعِّرْ خَدَّكَ لِلنَّاسِ وَلَا تَمْشِ فِي الْأَرْضِ مَرَحًا إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ كُلَّ مُخْتَالٍ فَخُورٍ
19 Аят
Юкъанаккъара хилийта хьайн болар 12 ‚ аз а лагIде хьайн. Аьзнех уггар ирчаниг - виран 1ехар (аз) ду". وَاقْصِدْ فِي مَشْيِكَ وَاغْضُضْ مِن صَوْتِكَ إِنَّ أَنكَرَ الْأَصْوَاتِ لَصَوْتُ الْحَمِيرِ
20 Аят
Шуна ца гина-те‚ Дала шайна муьт1ахь дар стигланашкахь а‚ лаьттахь а мел дерг‚ Цо шайна шортта делла Шен ниIматаш: гуш дерш а‚ хьуламехь дерш а? Нахах ву ша Делан хьокъехь къуьйсуш верг, шегахь цхьа а Iилма доцуш‚ нийса некъ боцуш‚ нуьре жайна доцуш. أَلَمْ تَرَوْا أَنَّ اللَّهَ سَخَّرَ لَكُم مَّا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَأَسْبَغَ عَلَيْكُمْ نِعَمَهُ ظَاهِرَةً وَبَاطِنَةً وَمِنَ النَّاسِ مَن يُجَادِلُ فِي اللَّهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَلَا هُدًى وَلَا كِتَابٍ مُّنِيرٍ
21 Аят
Шайга аьлча: "ТIаьхьахIитта Дала доссийначунна"‚ - цара эли: "ХIан-хIа‚ тхо тIаьхьахIуьтту тхуна тхайн дай шена т1ехь карийначунна". Я шайтIа хилча а шайга кхойкхуш жоьжахатин Iазапе /т1аккха а х1уьтту уьш шайн дайша лелинчу харцонашна т1аьхьа/? وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ اتَّبِعُوا مَا أَنزَلَ اللَّهُ قَالُوا بَلْ نَتَّبِعُ مَا وَجَدْنَا عَلَيْهِ آبَاءَنَا أَوَلَوْ كَانَ الشَّيْطَانُ يَدْعُوهُمْ إِلَى عَذَابِ السَّعِيرِ
22 Аят
Шен юьхь Далла муьтIахь йеш верг, дика а хилла – цо схьалаьцна чIогIа уьйр 13 . Деле ю гIуллакхийн чакхе. وَمَن يُسْلِمْ وَجْهَهُ إِلَى اللَّهِ وَهُوَ مُحْسِنٌ فَقَدِ اسْتَمْسَكَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقَى وَإِلَى اللَّهِ عَاقِبَةُ الْأُمُورِ
23 Аят
Керстаналла динарг – хьо сингаттаме ма войла цуьнан керстаналло. Тхоьга ду церан д1адерзар‚ Оха дуьйцур ду цаьрга цара динарг. Баккъалла а, Дела хууш ву дегнашкахь дерг. وَمَن كَفَرَ فَلَا يَحْزُنكَ كُفْرُهُ إِلَيْنَا مَرْجِعُهُمْ فَنُنَبِّئُهُم بِمَا عَمِلُوا إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ
24 Аят
Оха цхьа к1еззиг пайда оьцуьйтур бу цаьрга, тIаккха ирчачу 1азапе кхачор бу уьш. نُمَتِّعُهُمْ قَلِيلًا ثُمَّ نَضْطَرُّهُمْ إِلَى عَذَابٍ غَلِيظٍ
25 Аят
Ахь цаьрга хаьттича‚ хьан кхоьллина стигланаш а‚ латта а‚ аьлла‚ цара эр ма ду: "Дала". Ахь āла: "Хастам бу Далла". Амма царах дукхахберш хууш бац. وَلَئِن سَأَلْتَهُم مَّنْ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ لَيَقُولُنَّ اللَّهُ قُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لَا يَعْلَمُونَ
26 Аят
Делан ду стигланашкахь а‚ лаьттахь а мел дерг. Баккъалла а, Дела – Иза ву хьал долуш верг а‚ хастаме верг а. لِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ إِنَّ اللَّهَ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيدُ
27 Аят
Лаьттахь мел долчу диттах къоламаш хилча‚ ткъа (шекъанан) хIордана шел тIаьхьа кхин ворхI хIордо /шекъа а хилла/ г1о а дича – кхачалур ма дацара Делан дешнаш. Баккъалла а, Дела веза верг а‚ Шегахь хьекъалалла дерг а ву. وَلَوْ أَنَّمَا فِي الْأَرْضِ مِن شَجَرَةٍ أَقْلَامٌ وَالْبَحْرُ يَمُدُّهُ مِن بَعْدِهِ سَبْعَةُ أَبْحُرٍ مَّا نَفِدَتْ كَلِمَاتُ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ
28 Аят
Шу кхоллар а‚ шу юхадендар а цхьа садаIар санна а бен дац /Далла/. Баккъалла а, Дела хезаш верг а‚ гуш верг а ву. مَّا خَلْقُكُمْ وَلَا بَعْثُكُمْ إِلَّا كَنَفْسٍ وَاحِدَةٍ إِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ بَصِيرٌ
29 Аят
Хьуна ца хаьа‚ Дала буьйса денна чу юьгу‚ де буьйсанна чу дуьгу (хийцайо буьсанан а, дийнан а йохалла, шеран хене хьаьжжина)‚ болх бойтуш бу малхе а‚ батте а (Ша кхоьллинчеран хьашташ кхочуш деш): /царах/ х1ор (малх а, бутт а) дIасалелаш бу шен х1оттийначу хан тIекхаччалц‚ и Дела аш дийриг дика хууш хилар а /ца хаьа шуна/? أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ يُولِجُ اللَّيْلَ فِي النَّهَارِ وَيُولِجُ النَّهَارَ فِي اللَّيْلِ وَسَخَّرَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ كُلٌّ يَجْرِي إِلَى أَجَلٍ مُّسَمًّى وَأَنَّ اللَّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ
30 Аят
Иза ду И Дела Ша бакъдерг хилар‚ ткъа цара, Иза а витина, шега кхойкхург харцдерг хилар‚ Дела – Иза лекха верг а‚ воккха верг а хилар а /ду иза/. ذَلِكَ بِأَنَّ اللَّهَ هُوَ الْحَقُّ وَأَنَّ مَا يَدْعُونَ مِن دُونِهِ الْبَاطِلُ وَأَنَّ اللَّهَ هُوَ الْعَلِيُّ الْكَبِيرُ
31 Аят
Хьуна ца го кеманаш, дIасалелаш хIорда чухула Делан ниIматаца, Цо шуьга гайтархьама Шен аятех /цхьадолу аяташ/ 14 . Баккъалла а, цу чохь (кеманаш леларехь) аяташ ду массо а собаре волчунна а‚ шукур деш волчунна а. أَلَمْ تَرَ أَنَّ الْفُلْكَ تَجْرِي فِي الْبَحْرِ بِنِعْمَتِ اللَّهِ لِيُرِيَكُم مِّنْ آيَاتِهِ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّكُلِّ صَبَّارٍ شَكُورٍ
32 Аят
Шаьш тулгIено, 1индаг1о санна, хьулбича‚ уьш Деле кхойкху, Цунна дин а цIандеш 15 . Цо уьш /хи чуьра/ лаьтта т1е кIелхьарбаьхча, – царах юкъанаккъара верг а ву (керстаналлина а‚ ийманна а юккъехь)‚ /керстаналлина тIехь сеццарг а ву/. Тхан аяташ керстадийр ма дац массо а тешнабехк бечо а‚ /Делан ниIматашна/ инкарло ечо а бен. وَإِذَا غَشِيَهُم مَّوْجٌ كَالظُّلَلِ دَعَوُا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ فَلَمَّا نَجَّاهُمْ إِلَى الْبَرِّ فَمِنْهُم مُّقْتَصِدٌ وَمَا يَجْحَدُ بِآيَاتِنَا إِلَّا كُلُّ خَتَّارٍ كَفُورٍ
33 Аят
ХIай нах! Шу кхералаш шайн Делах‚ шу кхералаш дийнах‚ да шен доьзалхочунна пайдане хир воцчу (цунна дан цхьа а г1о доцуш), доьзалхо а шен дена цхьанна хIуманна пайдане хир воцчу (шен дена дан цхьа г1о доцуш). Баккъалла а, Делан ваIда - бакъерг ю. Шу Iеха ма дойла дуьненан дахаро‚ шу Iеха ма дойла Делаца Iехадаларо. يَا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمْ وَاخْشَوْا يَوْمًا لَّا يَجْزِي وَالِدٌ عَن وَلَدِهِ وَلَا مَوْلُودٌ هُوَ جَازٍ عَن وَالِدِهِ شَيْئًا إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَلَا تَغُرَّنَّكُمُ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا وَلَا يَغُرَّنَّكُم بِاللَّهِ الْغَرُورُ
34 Аят
Баккъалла а, Далла гергахь ду сахьтан Iилма (къематде х1оттар хаар)‚ Цо доуьйту догIа‚ Цунна хаьа беран цIа чохь (ненан кийрахь) дерг а. Цхьанна а сина ца хаьа‚ хIун карадог1ур ду шена кхана‚ цхьанна а сина ца хаьа‚ муьлхачу лаьттахь ша лийр ду. Баккъалла а, Дела хууш верг а ву /къайлаха дерг‚ гучахь дерг санна/, дика девзаш верг а ву. إِنَّ اللَّهَ عِندَهُ عِلْمُ السَّاعَةِ وَيُنَزِّلُ الْغَيْثَ وَيَعْلَمُ مَا فِي الْأَرْحَامِ وَمَا تَدْرِي نَفْسٌ مَّاذَا تَكْسِبُ غَدًا وَمَا تَدْرِي نَفْسٌ بِأَيِّ أَرْضٍ تَمُوتُ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ
1 Оцунах лаьцнарг хьалха деана "Аль-Бакъара" суратехь.
2 Пайхамаран (ﷺ) заманчохь хилла цхьа мушрик Надир бин аль–Хьарис. Иза хилла Дала доссош хиллачунна дуьхьал персийн (иранцийн) хабарш а дуьйцуш, нах талхош. Цу аятаца Далла луург ду аьлла дикачу х1уманах нах д1ататтархьама мехах оьцуш долу самукъане маь1на доцу харц хабарш, эшарш и д1.кх. Дуккха а болчу тафсиран 1еламнаха уьш эшарш лекха оьцуш болу зударий бу аьлла. Цхьа кхечара цуьнца Далла луург эшар а, цуьнга ладог1ар а ду аьлла. Тоьлуш дерг хета кхузахь луург массо а пайда боцу, маь1на доцу хабарш, дийцарш, эшарш эцар ду нах Делан аятех д1атилорхьама.
3 Царна шайн ийман бахьанехь, шаьш Делан новкъахь ч1аг1балар бахьанехь гуттаренан ялсамани хир ю, шена чохь тайп-тайпана ни1маташ долуш: даар, малар, духар, хьурул-1инаш (ялсаманин мехкарий)…- кхул хьалха б1аьргана гина доцу, лергана хезна доцу, адамна дага а деана доцу.
4 ДогIа бахьанехь лаьттах мел долу орамат (шиш - боьрша а‚ сте а). Шайна чохь пайданаш дукха болуш, инзаре хаза куьцаш долуш лаьттахь кхуьуш долу тайп-тайпана ни1маташ – ораматаш а, дийнаташ а. 1аьрбийн дош زوج завжшиъ – боьрша а, сте а бохучу маь1нехь а дог1у, тайпа бохучу маь1нехь а дог1у.
5 Лукъман – хьалха заманчохь хилла хьекъале стаг. И пайхамар хилла я веккъа Делан дика лай хилла? Цу т1ехь 1еламнах бекъабелла. Дукхачарна хетарехь, и веккъа Делан дика лай хилла, пайхамар воцуш. Цуьнан схьавалар 1аьржачарах Хьабашера (Эфиопера) хилла. Дечиг-пхьар хилла иза. И ваьхна Давуд пайхамаран заманчохь бану-Исраилийн къеда хилла и, цхьаболчара дийцарехь. Дала доккха ни1мат делла хилла цунна – хьекъалалла, цуьнца 1амал йеш а хилла иза. Вунō дика а, хьекъале а хилар бахьанехь наха ч1ог1а луьйруш а, массо а г1уллакхашкахь нах шеца дагабуьйлуш а стаг хилла иза. Кхузахь Дала хьехадо и хасторца цо шен к1антана дина хилла долу чулацаме весеташ. Йазидан к1анта 1абдурахьмана Джабирера дуьйцу: "Дала вазвина вара Лукъман хьекъалаллица. И гинера хьалха и вевзаш хиллачу стагана. Цо хаьттинера цуьнга: "Хьо вац хьēнехан лай хилларг, селхана церан жа дāжош хилларг?" "Х1аъ!" – жоп делира Лукъмана. "Х1окху дарже стен кхачийна хьо?" – хаьттира стага. " Делан къадаро (хила мел дезачу х1уманан сацам баро) а, аманат кхочушдаро (сайх бина тешам кхочушбаро) а, бакъдерг дийцаро а, маь1на доцург ца дуьйцуш 1ад1аро а", – жоп делира Лукъмана.
6 К1анталг – жима к1ант. Иштта гочдар нийса хити тхуна 1аьрбийн жималлин - хьастаран дош (бунай)بنى Нохчийн меттан цхьа кхечу лерашкахь (диалекташкахь) «к1аьтиг», «к1антиг» аьлла дан тарло и дош.
7 Декхачуьра сацор‚ шина шарахь дакхадо нанас бер.
8 К1олла – горчица, горчицин буьртиг.
9 Тарх – боккха т1улг, чхара.
10 Мел кIеззиг вон делахь, и миччхьа хьулдина делахь, – хьесап дийр ду Дала.
11 Балина а‚ халонна а.
12 Сов меллаша доцуш‚ сов чехка доцуш‚ кура доцуш де болар.
13 Ч1ог1а уьйр – хадалур боцу муш. Иштта аьлла Делаца йолчу юкъаметтигах, Делан ц1енчу динах –Исламах.
14 Аят – кхузахь: делил, билгало, Iаламат.
15 Цунна /шайн/ дин а цIандеш – مخلصين له ألدين Далла хьалхахь дог ц1ена хуьлуш шаьш дечу 1ибадатехь, шаьш деш долу 1ибадат деккъа Делан дуьхьа деш.