57. Сурат АЛЬ-ХЬАДИД

Эчиг

(Маккахь я Мадинатехь доьссина‚ дерриге а 29 аят).



Ша сов къинхетаме а‚ къинхетаме а волчу Делан цIарца.

1 Аят
Далла тасбихь дина 1 стигалшкахь а‚ лаьттахь а мел долчо. Иза веза верг а ву‚ хьукма /нийса/ деш верг а ву. سَبَّحَ لِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ
2 Аят
Цуьнан ду стигалийн а‚ лаьттан а паччахьалла. Цо дендо‚ Цо долуьйту. Иза массо а хIуманна тIехь ницкъ кхочуш ву. لَهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ يُحْيِي وَيُمِيتُ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ
3 Аят
Иза ву хьалхарниг а‚ тIаьхьарниг 2 а‚ гучохь 3 верг а‚ къайлахьверг 4 а. Иза ву массо а хIума хууш верг а. هُوَ الْأَوَّلُ وَالْآخِرُ وَالظَّاهِرُ وَالْبَاطِنُ وَهُوَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ
4 Аят
Иза ву Ша кхоьллинарг стигалш а‚ латта а ялх дийнахь (Шен хьикматаца, Шена уьш кхолла тарлуш хиларх цхьана дашца). ТIаккха Иза дIанисвелира Iарша тIехь 5 . Цунна хаьа латта чу дȳлург а‚ цу чуьра арадолург а‚ стигалара охьадогIург а‚ цу чу айалург а. Иза шуьца ву (Шен хааршца, ницкъаца а), шу миччахьа хилча а. И Дела аш дийриг гуш ву. هُوَ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَى عَلَى الْعَرْشِ يَعْلَمُ مَا يَلِجُ فِي الْأَرْضِ وَمَا يَخْرُجُ مِنْهَا وَمَا يَنزِلُ مِنَ السَّمَاءِ وَمَا يَعْرُجُ فِيهَا وَهُوَ مَعَكُمْ أَيْنَ مَا كُنتُمْ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ
5 Аят
Цуьнан ду стигалийн а‚ лаьттан а паччахьалла. Деле дIадерзо гIуллакхаш. لَهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَإِلَى اللَّهِ تُرْجَعُ الْأُمُورُ
6 Аят
Буьйса денна чуйолуьйту Цо‚ де буьйсанна чудолуьйту. Иза ву хууш верг дегнашкахь дерг. يُولِجُ اللَّيْلَ فِي النَّهَارِ وَيُولِجُ النَّهَارَ فِي اللَّيْلِ وَهُوَ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ
7 Аят
Шу теша Делах а‚ Цуьнан элчанах а‚ харжаш йе /Делан новкъахь – сагIа луш…/ Оха лело шайга еллачух 6 . Шух ийман диллинарш а, /Делан новкъахь/ харжаш йинарш а – царна йоккха ял ю. آمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَأَنفِقُوا مِمَّا جَعَلَكُم مُّسْتَخْلَفِينَ فِيهِ فَالَّذِينَ آمَنُوا مِنكُمْ وَأَنفَقُوا لَهُمْ أَجْرٌ كَبِيرٌ
8 Аят
Шун хIун ду ца теша Делах? – Элча ма вуй шуьга кхойкхуш шайн Кхиош-Кхобучуьнга тешаре‚ Цо ("Ша вуй шун Дела", – олуш, аш: "Ву Деллара", – олуш) шуьгара чIагIо ма эцна, шу муъма нах делахь. وَمَا لَكُمْ لَا تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالرَّسُولُ يَدْعُوكُمْ لِتُؤْمِنُوا بِرَبِّكُمْ وَقَدْ أَخَذَ مِيثَاقَكُمْ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ
9 Аят
Иза ву доссош верг Шен лега билгала аяташ, шу арадахархьама боданашкара нуьре. Баккъалла а, и Дела шуна къинтIераволург а‚ къинхетаме верг а ма ву. هُوَ الَّذِي يُنَزِّلُ عَلَى عَبْدِهِ آيَاتٍ بَيِّنَاتٍ لِيُخْرِجَكُم مِّنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَإِنَّ اللَّهَ بِكُمْ لَرَؤُوفٌ رَّحِيمٌ
10 Аят
Шун хIун ду Делан новкъахь харж ца ян? Делан ма ду стигалийн а‚ лаьттан а ирс! Цхьатерра вац шух /Делан новкъахь/ харж йинарг толам 7 баккхале‚ тIом бинарг /цул тIаьхьа харжаш йинарг а‚ тIом бинарг а/. Царна вунō сийлахь-йоккха ял ю тIаьхьа харж йиначарначул‚ тIаьхьа тIом биначарначул. /Царна/ массарна а хазниг ваIда йина Дала. Дела аш дийриг дика хууш ву. وَمَا لَكُمْ أَلَّا تُنفِقُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَلِلَّهِ مِيرَاثُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ لَا يَسْتَوِي مِنكُم مَّنْ أَنفَقَ مِن قَبْلِ الْفَتْحِ وَقَاتَلَ أُوْلَئِكَ أَعْظَمُ دَرَجَةً مِّنَ الَّذِينَ أَنفَقُوا مِن بَعْدُ وَقَاتَلُوا وَكُلًّا وَعَدَ اللَّهُ الْحُسْنَى وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ
11 Аят
Мила ву Деле юхалург хаза декхар луш верг 8 ? – Цо тIеттIа алсам доккхур ду Иза цунна‚ цунна хир ю сийлахь йолу ял а. مَن ذَا الَّذِي يُقْرِضُ اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا فَيُضَاعِفَهُ لَهُ وَلَهُ أَجْرٌ كَرِيمٌ
12 Аят
Оцу /къемат/дийнахь хьуна гур бу /хIай Мухьаммад/ и муъма божарий, и муъма зударий, шайн нур шайна хьалхахула‚ аьтту куьйган агIорхьара уьйдаш‚ /цаьрга олуш маликаша/: "Кхаъ бу шуна тахана – бошмаш шайна бухахула хиш оьхуш долу. Цу чохь /шу/ гуттар лаьттар ду. Иза бу сийлахь-боккха толам!" يَوْمَ تَرَى الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ يَسْعَى نُورُهُم بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَبِأَيْمَانِهِم بُشْرَاكُمُ الْيَوْمَ جَنَّاتٌ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا ذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ
13 Аят
Оцу дийнахь мунепикъ божарша а‚ мунепикъ зударша а эр ду тешаш хиллачаьрга: "Хьовсийша тхоьга! Шун нуьрах нур оьцур дара Оха". Эр ду: "Юхадерза‚ лаха шайна нур!" Царна (муъма нахана а, мунепикъ нахана а) юккъехь керт хIоттор ю, шен неI йолуш‚ цунна чоьхьахула (муъма нах болу агIо) къинхетам болуш‚ цунна арахьахула (мунепикъ нах болу агIо) Iазап долуш. يَوْمَ يَقُولُ الْمُنَافِقُونَ وَالْمُنَافِقَاتُ لِلَّذِينَ آمَنُوا انظُرُونَا نَقْتَبِسْ مِن نُّورِكُمْ قِيلَ ارْجِعُوا وَرَاءَكُمْ فَالْتَمِسُوا نُورًا فَضُرِبَ بَيْنَهُم بِسُورٍ لَّهُ بَابٌ بَاطِنُهُ فِيهِ الرَّحْمَةُ وَظَاهِرُهُ مِن قِبَلِهِ الْعَذَابُ
14 Аят
Цаьрга кхойкхура цара (арахь болчара – мунепикъаша): "Тхо шуьца дацара ткъа?" Цара эр ду: "ХIаъ‚ делахь а шайн догIмаш питане лецира аш‚ /тхуна вон хиларе/ ладуьйгIира аш‚ /Делан ваIда/ шеконе лецира аш‚ лаамаша Iехийра шу Делан омра (Iожалла) даллалц‚ Делаца Iехийра шу Iехочо (шайтIано). يُنَادُونَهُمْ أَلَمْ نَكُن مَّعَكُمْ قَالُوا بَلَى وَلَكِنَّكُمْ فَتَنتُمْ أَنفُسَكُمْ وَتَرَبَّصْتُمْ وَارْتَبْتُمْ وَغَرَّتْكُمُ الْأَمَانِيُّ حَتَّى جَاء أَمْرُ اللَّهِ وَغَرَّكُم بِاللَّهِ الْغَرُورُ
15 Аят
Тахана оьцур бац шуьгара мах‚ ца тешаш хиллачаьргара а /оьцур бац/. Шун чугIойла жоьжахати хир ю. Иза ю шун тIетовжийла. Ма вон дIадерзар ду-кх иза!" فَالْيَوْمَ لَا يُؤْخَذُ مِنكُمْ فِدْيَةٌ وَلَا مِنَ الَّذِينَ كَفَرُوا مَأْوَاكُمُ النَّارُ هِيَ مَوْلَاكُمْ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ
16 Аят
Хан ца кхаьчна те ийман диллинчарна шайн дегнаш муьтIахь хила Дела хьехорна а‚ бакъдолчух доьссинчунна а‚ уьш ца хила а хьалха шайга жайна доссийначарах тера? Церан-м (жайнин ох1ланан) зама яхъелира – дегнаш /къизаллица/ чIагIделира церан. Царах дукхахберш песикъ ма бу. أَلَمْ يَأْنِ لِلَّذِينَ آمَنُوا أَن تَخْشَعَ قُلُوبُهُمْ لِذِكْرِ اللَّهِ وَمَا نَزَلَ مِنَ الْحَقِّ وَلَا يَكُونُوا كَالَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ مِن قَبْلُ فَطَالَ عَلَيْهِمُ الْأَمَدُ فَقَسَتْ قُلُوبُهُمْ وَكَثِيرٌ مِّنْهُمْ فَاسِقُونَ
17 Аят
Шуна хаалаш‚ Дала латта дендо и деллачул тIаьхьа. Оха билгалдаьхна шуна аяташ‚ шу хир дац те хьекъале. اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يُحْيِي الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا قَدْ بَيَّنَّا لَكُمُ الْآيَاتِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ
18 Аят
Баккъалла а, сагIа луш берш‚ божарий а‚ зударий а‚ Далла юхалург хаза декхар а делларш – Цо тIеттIа алсам доккхур ду царна /мела баларца/. Царна хир ю сийлахь ял а. إِنَّ الْمُصَّدِّقِينَ وَالْمُصَّدِّقَاتِ وَأَقْرَضُوا اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا يُضَاعَفُ لَهُمْ وَلَهُمْ أَجْرٌ كَرِيمٌ
19 Аят
Делах а‚ Цуьнан элчанех а тешнарш – уьш бу бакъберш а‚ шайн Далла гергахь шахIидаш 9 а. Царна шайн ял а ю‚ нур а ду. Ткъа цатешнарш а‚ Тхан аяташ харцдинарш а – уьш бу жоьжахатин дай. وَالَّذِينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَرُسُلِهِ أُوْلَئِكَ هُمُ الصِّدِّيقُونَ وَالشُّهَدَاءُ عِندَ رَبِّهِمْ لَهُمْ أَجْرُهُمْ وَنُورُهُمْ وَالَّذِينَ كَفَرُوا وَكَذَّبُوا بِآيَاتِنَا أُوْلَئِكَ أَصْحَابُ الْجَحِيمِ
20 Аят
Шуна хаалаш: дуьненан дахар – ловзар а‚ эрна хан яйар а ду‚ хазахеташ шайга хьежар ду‚ вовшашна юккъехь кураллаш яр а ду‚ хьолехь а‚ доьзалехь а вовшашна юккъехь совбийлар а ду. ДогIанах тера ду /иза/: и деача /лаьттах/ схьайолучу хIуманаша цецбоху керстанаш 10 . ТIаккха уьш якъало‚ хьуна го уьш мажъелла‚ тIаккха хуьлу уьш кагъелла. Эхартахь нуьцкъала Iазап ду /керстанашна/‚ Делера гечдар а‚ резахилар а ду /муъма нахана/. Ма дац и дуьненан дахар /цхьа / Iехаваларан хIума бен. اعْلَمُوا أَنَّمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَزِينَةٌ وَتَفَاخُرٌ بَيْنَكُمْ وَتَكَاثُرٌ فِي الْأَمْوَالِ وَالْأَوْلَادِ كَمَثَلِ غَيْثٍ أَعْجَبَ الْكُفَّارَ نَبَاتُهُ ثُمَّ يَهِيجُ فَتَرَاهُ مُصْفَرًّا ثُمَّ يَكُونُ حُطَامًا وَفِي الْآخِرَةِ عَذَابٌ شَدِيدٌ وَمَغْفِرَةٌ مِّنَ اللَّهِ وَرِضْوَانٌ وَمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا إِلَّا مَتَاعُ الْغُرُورِ
21 Аят
Сихло шайн Кхиош-Кхобучуьнгара гечдаре а‚ ялсамане‚ шен шоралла стигалан а‚ лаьттан шораллах тера йолчу‚ ша кечйина йолчу Делах а‚ Цуьнан элчанех а тешаш хиллачарна. И Делан дозалла ду-кх‚ Цо ло и Шена луучунна. И Дела Шегахь сов доккха дозалла долуш ву-кх. سَابِقُوا إِلَى مَغْفِرَةٍ مِّن رَّبِّكُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا كَعَرْضِ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ أُعِدَّتْ لِلَّذِينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَرُسُلِهِ ذَلِكَ فَضْلُ اللَّهِ يُؤْتِيهِ مَن يَشَاءُ وَاللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ
22 Аят
Цхьа а бохам хир ма бац лаьттахь 11 а‚ шуьгахь шайгахь а /цамгар хиларца/, иза Оха хилийтале хьалха /Лавхь махьфуз/ жайни чохь язбелла болуш бен. Баккъалла а, иза Далла атта ду – مَا أَصَابَ مِن مُّصِيبَةٍ فِي الْأَرْضِ وَلَا فِي أَنفُسِكُمْ إِلَّا فِي كِتَابٍ مِّن قَبْلِ أَن نَّبْرَأَهَا إِنَّ ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرٌ
23 Аят
/Иза ду/ шу гIайгIане ца хилийтархьама шух дIатилинчух‚ шу даккхий ца дедайтархьама Цо шуна деллачуьнца. Далла ца веза-кх массо а кура верг а‚ ша /наха/ хеставан лууш верг а‚– لِكَيْلَا تَأْسَوْا عَلَى مَا فَاتَكُمْ وَلَا تَفْرَحُوا بِمَا آتَاكُمْ وَاللَّهُ لَا يُحِبُّ كُلَّ مُخْتَالٍ فَخُورٍ
24 Аят
ша бIаьрмециг волуш‚ нахана а бIаьрмециг хила, бохуш, омра деш волу. Милла а дIаверзахь /Делан некъах/, – баккъалла а, и Дела Ша хьал долуш а ву‚ хастаме а ву. الَّذِينَ يَبْخَلُونَ وَيَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبُخْلِ وَمَن يَتَوَلَّ فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيدُ
25 Аят
Оха бахийтира Тхайн элчанаш билгалонашца‚ доссийра цаьрца жайна а‚ терза 12 а нах латтархьама нийсонна тIехь. Оха доссийра эчиг‚ шена чохь чIогIа ницкъ болуш‚ нахана пайданаш болуш‚ Далла хаархьама‚ мила ву Шена а‚ Шен элчанашна а гIо лоцуш верг, /и Дела/ шена гуш воццушехь. Баккъалла а, и Дела нуьцкъала верг а ву‚ веза верг а ву. لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَيِّنَاتِ وَأَنزَلْنَا مَعَهُمُ الْكِتَابَ وَالْمِيزَانَ لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ وَأَنزَلْنَا الْحَدِيدَ فِيهِ بَأْسٌ شَدِيدٌ وَمَنَافِعُ لِلنَّاسِ وَلِيَعْلَمَ اللَّهُ مَن يَنصُرُهُ وَرُسُلَهُ بِالْغَيْبِ إِنَّ اللَّهَ قَوِيٌّ عَزِيزٌ
26 Аят
Оха вахийтира Нухь а‚ ИбрахIим а‚ Оха хилийтира церан зуьрретехь пайхамаралла а‚ жайна а. Царах нисвелларг а ву‚ царах дукхаберш песикъ бу-кх. وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحًا وَإِبْرَاهِيمَ وَجَعَلْنَا فِي ذُرِّيَّتِهِمَا النُّبُوَّةَ وَالْكِتَابَ فَمِنْهُم مُّهْتَدٍ وَكَثِيرٌ مِّنْهُمْ فَاسِقُونَ
27 Аят
ТIаккха церан лорах Оха бахийтира Тхайн элчанаш. /Церан лорах/ Оха вахийтира Марйаман кIант Iийса‚ цуьнга делира Оха Инжил‚ цунна тIаьхьахIиттинчеран дегнашкахь хилийтира Оха дегакIедалла а‚ къинхетам а. Дуьненан марзонах д1ахадар 13 – иза цара шаьш кхоьллина ду‚ Оха и лелор царна тIе ца диллина‚ Дела резахилар лахар а бен. Иза а тергал ца дина цара тергал дан ма-дезза. Царах ийман диллинчарна шайн ял ели Оха. Царах дукхахберш песикъ бу-кх. ثُمَّ قَفَّيْنَا عَلَى آثَارِهِم بِرُسُلِنَا وَقَفَّيْنَا بِعِيسَى ابْنِ مَرْيَمَ وَآتَيْنَاهُ الْإِنجِيلَ وَجَعَلْنَا فِي قُلُوبِ الَّذِينَ اتَّبَعُوهُ رَأْفَةً وَرَحْمَةً وَرَهْبَانِيَّةً ابْتَدَعُوهَا مَا كَتَبْنَاهَا عَلَيْهِمْ إِلَّا ابْتِغَاءَ رِضْوَانِ اللَّهِ فَمَا رَعَوْهَا حَقَّ رِعَايَتِهَا فَآتَيْنَا الَّذِينَ آمَنُوا مِنْهُمْ أَجْرَهُمْ وَكَثِيرٌ مِّنْهُمْ فَاسِقُونَ
28 Аят
ХIай ийман диллинарш! Делах кхералаш‚ Цуьнан элчанах тешалаш – Цо Шен къинхетамах ши дакъа 14 лур ду шуна‚ Цо хуьлуьйтур ду шуна нур‚ цуьнца шу лелаш‚ Цо шуна гечдийр ду. И Дела гечдийриг а ву‚ къинхетаме верг а ву. يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَآمِنُوا بِرَسُولِهِ يُؤْتِكُمْ كِفْلَيْنِ مِن رَّحْمَتِهِ وَيَجْعَل لَّكُمْ نُورًا تَمْشُونَ بِهِ وَيَغْفِرْ لَكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ
29 Аят
/И хоуьйту Ас шуна / жайнин охIлана хаархьама Делан къинхетамах цхьанна а хIуманна тIехь шайна ницкъ кхочур боцийла 15 ‚ къинхетам Делан карахь буйла: Цо ло иза Шена луучунна. И Дела Шегахь беза-боккха къинхетам болуш ву-кх. لِئَلَّا يَعْلَمَ أَهْلُ الْكِتَابِ أَلَّا يَقْدِرُونَ عَلَى شَيْءٍ مِّن فَضْلِ اللَّهِ وَأَنَّ الْفَضْلَ بِيَدِ اللَّهِ يُؤْتِيهِ مَن يَشَاءُ وَاللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ ( الجزء الثامن والعشرون )
1 Далла тасбихь дина – кхузахь и деана яханчу хенахь سبح لله аьлла. Цхьа кхечахь и дог1у карарчу хенахь يسبح لله (Далла тасбихь до), олий. Х1ун ду цуьнан хьикмат? Сабунийс иштта жоп ло: «Цигахь ишар ю массо а х1уманаш гуттар Далла тасбихь деш хиларна, цхьанна а заманахь къаьсташ йоцуш – уьш гуттар Далла тасбихь деш хилла д1аяханчу заманахь, уьш гуттар Далла тасбихь деш хир ю т1ейог1учу заманахь а».
2 Дела ву хьалхарниг а, т1аьхьарниг а – Дела хиларна юьхь а яц, латтарна чаккхе а яц.
3 Гучохь верг – хьекъалца, делилашца И Дела вуйла хаьа массарна а.
4 Къайлахьверг – б1аьрса Далла т1е ца кхиа, хьекъална а Цуьнан куц билгалдаккха ца ло. Муслима а, Ахьмада а схьадаьккхинчу хьадисехь ду: «Хьо хьалхарниг ву – Хьол хьалха х1ума яц, Хьо т1аьхьарниг ву – Хьол т1аьхьа х1ума яц, Хьо гучохь верг ву – Хьуна т1ехь х1ума яц, Хьо хьуламехь верг ву – Хьуна лохахь х1ума яц».
5 Хьажа "ТIахIа" суратан 5 аят. التسهيل لعلوم التنزيل(3|445) ц1е йолчу шен жайни чохь Ибн-Касира яздо: «Цхьаболчу (1елам) наха д1анисвалар шен гучохь (т1ехула) долчу маь1нина т1едигна, цхьа кхечара и даьстина къасд (1алашо, цхьана х1уманна т1еверзар) маь1нехь, Делан х1окху аятах а тардина: ثم استوى الي السماء (Т1аккха И нисвелира стиглана т1е). И иштта делхьара, Дала эр дара: ثم استوي الي العرش (Т1аккха И нисвелира 1аршана т1е). Кхузахь маь1на хийцош дерш къамелан дакъалгаш (предлогаш) الي (Т1е ), علي ( Т1ехь ) ду. Цхьа кхечара иштта даьстина: Цо доладира Шен мулк хиларца, Шен ницкъаца. Бакъдерг ду Дала бохучух тешар, муха ца хоьттуш. Ма хаза жоп делира Малика, шега цхьаммо оцунах хаьттича: «Д1анисвалар хууш ду, куц ца хууш ду, оцунах хеттар бид1ат ду»! Иштта аьлла ду Абу-Хьанифата а, Джа1фар ас-Садикъо а, Хьасан аль-Басречо а. «Д1анисвалар» бохучун маь1на ца доккхуш, 1ад1ийна пайхамаран асхьабаш а, царна т1аьхьабаьзнарш а. Цундела аьлла Малика цунах лаьцна хеттар бид1ат ду, аьлча а, хьалха ца хилла, ца оьшу х1ума ду.
6 جعلكم مستخلفين فيه иштта гочдар нийса хийти суна, х1унда аьлча нехан долахь йолу х1ума бакъонца ерриге а Делан ю, Цо цаьрга цхьана ханна лело елла.
7 Макка яккхале. И хилла х1ижран 8-чу шарахь, Рамазан баттахь. Пайхамара ﷺ Маккин мушрикашца машар бина хилла 10 шарна (х1ижран 6-чу шарахь Хьудайбиййатехь хилла барт). И барт тергал ца беш къурайшаша г1о дира бани бакр олучу тайпанна бусалбанашца бертахь хиллачу хаза1ат олучу тайпанна т1елатарехь. Цигахь царах 20 стаг вийра.Т1аккха хаза1ат тайпано пайхамаре ﷺ г1о дийхира. Ч1аг1онаш 1алашъеш хиллачу пайхамара ﷺ, царна жоп делира сихха. 10 эзарал сов эскарца пайхамара Макка схьаяьккхира, дуьхьало йоцуш. Цул т1аьхьа бусалба динан ницкъ алсамбелира и лело атта хилира. Цундела боху Дала кху аята чохь Макка схьаяккхале хьалха къахьегнарш а, и схьаяьккхинчул т1аьхьа къахьегнарш а цхьатерра бац.Хьалхалерачарна мела алсам хир бу.
8 Мила ву Деле юхалург хаза декхар луш верг? – Дала бохучу новкъа харжаш яр лерина Дала Шега юхалург декхар далар. Цунна алссам юхадерзор ду и Дала къематдийнахь.
9 Делан новкъахь белларш.
10 Дукха долчу тафсирашкахь كفروا (керстанаш) даьстина «ялта лелорш» я «ахархой» аьлла, 1аьрбашха الزراع бохучун метта.
11 Йокъа хиларца‚ мохк бегорца и. дI. кх.
12 Бакъдерг - харцдерг а‚ хьанал - хьарам а довзийтархьама.
13 Дуьненан марзонах д1ахадар – 1аьрбийн маттахь: رهبانية . Насарийн динехь лелаш долу г1иллакх, Делан дуьхьа дуьненан ерриге а марзонах д1ахадар, бахам цалехар, зуда цаялор (маре цаяхар) т1едуьллуш долу. Оьрсашха: монашество. И г1иллакх насараша шайгара кхоьллина ду боху Дала. Юха царах бехк боккхуш, Дала боху цара и, шайгара кхоьллинехь а, лело ма-деззара ца леладо.
14 Хабар жайнин дайшка ду (жуьгташка а‚ насарашка а). Къинхетаман ши дакъа: хьалха шайн динехь йиначу Iамалан мела а‚ бусалба хиллачул тIаьхьа йиначу Iамалан мела а. Сабунийс а, цхьа кхечара а и Делан къамел насарашка хилар ч1аг1 ца до. Царна хетарехь, ийман диллинарш, ч1ог1а Делах а кхоьруш, Делах а, Цуьнан элчанах Мухьаммадах а тешаш берш – царна алссам ял хир ю.
15 Жайнин ох1ла (жуьгтий а, насараш а) дозаллаш деш хилла, ваьхьий шайга бен доссош ца хилла, элчанаш а шайна юккъера бен ца хилла бохуш. Царна жоп луш, Дала боху и дерриг Шегахь ду, Шена луучуьнга ло Ша и, цунах къинхетам бой, х1инца Мухьаммад хаьржина Ша Шена элча.